Aantekeningen bij de Bijbel
Vragen, overdenkingen en achtergronden over de Bijbel,
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
AB | En God zei: Dat er lichten zijn in het uitspansel van de hemel om scheiding te maken tussen de dag en tussen de nacht. En dat zij zijn tot tekens en tot seizoenen en tot dagen en jaren! |
SV | En God zeide: Dat er lichten zijn in het uitspansel des hemels, om scheiding te maken tussen den dag en tussen den nacht; en dat zij zijn tot tekenen en tot gezette tijden, en tot dagen en jaren! |
WLC | וַיֹּ֣אמֶר אֱלֹהִ֗ים יְהִ֤י מְאֹרֹת֙ בִּרְקִ֣יעַ הַשָּׁמַ֔יִם לְהַבְדִּ֕יל בֵּ֥ין הַיֹּ֖ום וּבֵ֣ין הַלָּ֑יְלָה וְהָי֤וּ לְאֹתֹת֙ וּלְמֹ֣ועֲדִ֔ים וּלְיָמִ֖ים וְשָׁנִֽים׃
|
Trans. | wayyō’mer ’ĕlōhîm yəhî mə’ōrōṯ birəqî‘a haššāmayim ləhaḇədîl bên hayywōm ûḇên hallāyəlâ wəhāyû lə’ōṯōṯ ûləmwō‘ăḏîm ûləyāmîm wəšānîm: |
Algemeen
Zie ook: Dag, Jaar, Nacht, Sterren
Psalm 136:7
Aantekeningen
En God zeide: Dat er lichten zijn in het uitspansel des hemels, om scheiding te maken tussen den dag en tussen den nacht; en dat zij zijn tot tekenen en tot gezette tijden, en tot dagen en jaren!
- Dat er lichten zijn, het komt bij ons vreemd over dat nu pas wordt gesproken over 'licht', echter in het Hebreeuwse gedachtegoed wordt daglicht niet automatisch gekoppeld aan de zon en waarbij de dageraad en de avondschemering licht lijken te hebben zonder de zon.
- Dat er lichten zijn in het uitspansel des hemels, de zon, maan en sterren. Ook hier hoeft het geen lichtbron te zijn zoals de zon of een ster, maar slaat het ook op indirecte lichtbronnen zoals de maan en planeten.
- in het uitspansel des hemels, Chizkuni verduidelijkt dat het gaat om "het deel van de horizon dat de atmosfeer overspant. Het is gepositioneerd onder de bovenste lagen van de hemel" (Chizkuni, Ber. 1:14).
- om scheiding te maken, ook hier zien we dat God verder gaat met orde te creëren, eerder lazen over het definiëren van tijd (Gen. 1:4), ruimte (=water en aarde; Gen. 1:6) en soorten planten (Gen. 1:11), hier over scheiding van licht en duisternis.
- tot tekenen en tot gezette tijden, nl. tot tekens van seizoenen en/of feestdagen. Uit de context "tot dagen en jaren" zal het hier eerder slaan op seizoenen dan op feestdagen, sommigen zien een mogelijke aanwijzing voor seizoensfeesten zoals Pasen en Loofhuttenfeest (S. Dimattei, p. 30-31). Rashi zegt dan ook "met het oog op de toekomst, wanneer Israël eenmaal geboden zal ontvangen omtrent de feesten en deze berekend zullen worden naar de vernieuwing der maan" (Rashi, Ber. 1:14), terwijl Ibn Ezra het wil laten slaan op "uren" en dat het mogelijk slaat op maans- en zonsverduisteringen (Ibn Ezra, Ber. 1:14). Rambam schrijft over de "tekenen" het volgende "De verandering [en] die zij zullen veroorzaken, en van hen zullen tekenen en 'wonderen in de hemelen en op aarde, bloed en vuur en rookwolken' worden gemaakt (Joël 2:30), zoals in de uitdrukking (Jer. 10:2), 'en wees niet bang voor de tekenen van de hemel.'" en verklaart dat "gezette tijden" slaan op "Het planten en de oogst en de kou en de hitte en de zomer en de winter" (Rambam, Ber. 1:14), of "De wisseling van seizoenen; koude en warmte enzovoort, die allemaal via de hemellichten plaatsvinden" (Haamek Davar, Ber. 1:14). Met een verwijzing naar Psalm 104:19 verklaart Chiskuni dat het om de beweging van de maan en de zon (Chizkuni, Ber. 1:14).
In alle gevallen in de Bijbel slaat gezette tijden (Hebreeuws mo'adim) op van te voren vastgestelde (feest)dagen, nergens is er een aanwijzing dat het hier zou gaan om de sterren te waarnemen om astrologische gegevens over de toekomst te verzamelen. Nb. ook is het niet zo dat in alle gevallen het om vastgestelde feestdagen gaat (S. Dimattei, p. 30-31).
Vertaalnotities
Zie hier voor een verklaring van de gebruikte coderingen.
Zie hier over het gebruik van de interlineair.
En God zeide: Dat er lichten zijn in het uitspansel des hemels, om scheiding te maken tussen den dag en tussen den nacht; en dat zij zijn tot tekenen en tot gezette tijden, en tot dagen en jaren!
- רָקִיעַ H7549 "firmament, uitspansel" (Gen. 1:6-8, 14-15, 17, 20; Ps. 19:2; 150:1; Ezech. 1:22-23, 25-26; 10:1; Dan. 12:3 †) van רָקַע H7554 "spreiden, stampen";
- יְהִ֤י מְאֹרֹת֙ yəhî mə’ōrōṯ "er moeten lichten zijn", Gaat het praedicaat aan het subject vooraf, dan staat het — onafhankelijk van het geslacht of getal hiervan — in nominale zinnen soms in de sg. masc. en in verbale zinnen vaak in de neutrale 3e p. sg. masc. (J.P. Lettinga, Grammatica van het Bijbels Hebreeuws, §65.o, §72.e);
- אוֹת H226 "teken";
- מוֹעֵד H4150 "gezette tijd, feest, seizoen"; omdat in deze tekst zowel over tekens (sterrenbeelden?, standen van de maan?, indeling van de week?), dagen en jaren wordt gesproken is het logisch dat het eerder over seizoenen gaat dan om feesten (S. Dimattei, p. 30-31).
____
- וַיֹּ֣אמֶר MT 4QGenb 4QGeng SP;
- אֱלֹהִ֗ים MT 4QGenb (4QGenk) (toegevoegd 4QGeng) SP;
- יְהִ֤י MT 4QGenb 4QGenk SP;
- מארת MT (4QGenb); מארותx4QGeng 4QGenk; מאורות SP Kennicott152 236 335 440 485 581 664;
- בִּרְקִ֣יעַ MT 4QGenb (4QGeng) 4QGenk SP;
- הַשָּׁמַ֔יִם MT 4QGenb 4QGenk; השמים להאיר על הארץ SP 4QGeng τοῦ οὐρανοῦ εἰς φαῦσιν τῆς γῆς LXX;
- לְהַבְדִּ֕יל MT 4QGenb 4QGenk; ולהבדיל SP Kennicott157 τοῦ διαχωρίζειν LXX;
- בֵּ֥ין MT 4QGenb SP;
- הַיֹּ֖ום MT 4QGenb SP τῆς ἡμέρας LXX diem Vg; dagen Peshitta;
- וּבֵ֣ין MT (4QGenb 4QGenk) 4QGeng SP;
- הַלָּ֑יְלָה MT 4QGenb 4QGeng 4QGenk SP;
- וְהָי֤וּ MT 4QGenb 4QGenk SP; ויהיוx4QGeng;
- לאתת MT 4QGenb; לאתותx4QGeng 4QGenk SP;
- וּלְמֹ֣ועֲדִ֔ים MT (4QGenb) SP; ולמעדיםx4QGeng 4QGenk;
- וּלְיָמִ֖ים MT 4QGenk; ל[ימיםx4QGeng;
- וְשָׁנִֽים MT (4QGenb); ולשנים SP (4QGenk ולש[נים]) Kennicott650H καὶ εἰς ἐνιαυτοὺς LXX;
- Voorkomend in 4Q2=4QGenb; 4Q7=4QGeng (fragmentarisch); 4Q10=4QGenk (fragmentarisch)
Koop nu
Commentaar
Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!